تحلیل الگویی نمودهای رمانتیسم در شعر سپهری

زبان، نوع نگرش، جهان­بینی و سبک شعری سپهری، شعر او را به اصول و مبانی مکتب رمانتیسم نزدیک کرده است. همانندی و مناسبات گسترده میان دید، اندیشه و احساس سهراب با مبانی اندیشه مکتب رمانتیسم قابل بررسی است. بر این مبنا و با توجّه به روح عرفانی حاکم بر درونمایه­های شعر سهراب،  ساختار الگویی شعر او را از همان زاویه­ای تحلیل کرده­ایم که منتقدان بر اساس آن به تحلیل الگویی زیباشناسی و نگرش رمانتیک دست زده­اند. در این جستار، شعر سهراب با محوریّت الگوی سفر در دو محور عرضی (با تمرکز بر شعر شاخص «صدای پای آب») و طولی «شعر- زندگی» او، ضمن تحلیل مناسبات و نظام تکرار این الگو در مجموعة اشعارش، تبیین و تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که بخشی از مؤلّفه­های جهان اندیشه رمانتیست­ها مانند بازگشت به طبیعت و بدوی­گرایی، غلیان احساسات، غلبۀ تخیّل، خردستیزی، من­مداری و انزواطلبی، ستایش کودکی، گریز از حال و سفر به سوی جامعة آرمانی، فردیّت و رسیدن به آزادی که در اصول هنری این مکتب، خاصیّت الگویی یافته­اند و در نظام بصری، فکری، زبانی و ساختار آثار رمانتیک با نظم معنی­داری تکرار شده­اند، از نمودهای اصلی تبلور غلبة ناخودآگاه بر خاستگاه­های روانی خلاقیّت در این مکتب و وجه اشتراک زیباشناسی این مرام هنری- فلسفی و غایت­گرایی ناخودآگاه مؤلف در مسیر تکرار الگوهای ازلی بنیادین چون فردیت و تشرّف است.